همه چیز درباره سرماخوردگی کودکان

قسمت اول:

سرماخوردگی یکی از بیماری‌های شایع به خصوص در فصل زمستان است. سرماخوردگی هم در کودکان و هم در بزرگسالان ایجاد می‌شود. ولی معمولاً فواصل سرماخوردگی در کودکان نسبت به بزرگسالان کمتر است و کودکان بیشتر دچار سرماخوردگی می‌شوند. بیش از 200 نوع ویروس در ایجاد سرماخوردگی نقش دارند و علائم سرماخوردگی بستگی به نوع ویروس دارد، اما به طور کلی علائم سرماخوردگی شامل: تب خفیف، آبریزش بینی، گلودرد و خارش گلو، سردرد، آبریزش چشم، احساس خستگی مختصر، احتقان و سرفه است.
 
به دلیل اینکه عامل سرماخوردگی ویروسی است به راحتی می تواند به دیگران سرایت کند. ویروس سرماخوردگی به وسیله عطسه، سرفه و حتی تنفس می تواند در فضا پخش و به دیگران منتقل شود. علاوه بر این ویروس سرماخوردگی به راحتی از طریق دست های آلوده فرد بیمار به سایرین منتقل می شود.
کودکان به دلیل اینکه هنوز نسبت به بسیاری از انواع ویروس های سرماخوردگی مقاوم نشده اند بیشتر از بزرگسالان دچار سرماخوردگی می‌شوند. علاوه بر این به دلیل حضور کودکان در مکانهای شلوغ مثل مدرسه و یا مهدکودک احتمال ابتلای آنها به سرماخوردگی بیشتر از بزرگسالان است.
والدین لازم است نسبت به داروهای سرماخوردگی که نیاز به تجویز پزشک ندارد آگاهی کافی داشته باشند. برخی از داروها برای کاهش تب، آبریزش بینی و برخی دیگر از علائم سرماخوردگی در داروخانه‌ها بدون نیاز به نسخه پزشک در دسترس هستند. البته والدین باید از میزان و طریقه مصرف آنها اطلاع کافی داشته باشند. لازم به ذکر است که مصرف هر گونه دارو در کودکان زیر دو سال بدون تجویز پزشک ممنوع است و در صورت سرماخوردگی کودکان زیر دو سال والدین نباید به هیچ عنوان بدون تجویز پزشک به کودک دارو بدهند.

در صورت وجود تب در کودک چه باید کرد؟
پزشکان معتقدند تب بالای 38 درجه سانتی‌گراد مهم است و والدین باید دقت کافی در این زمینه داشته باشند. تب خفیف در سرماخوردگی مسئله ای شایع است اما در صورتی که کودک زیر شش ماه سن دارد، در صورت بروز هر میزان تب حتماً باید نزد پزشک برده شود. علاوه بر این سایر مواردی که نیاز به بررسی و پیگیری دارند عبارتند از: ادامه تب پس از دو روز از شروع بیماری، وجود تب در کودکانی که هنوز واکسینه نشده اند و همراه بودن برخی علائم مانند سردرد شدید با تب. در مواردی غیر از این موارد در صورتی که کودک بالای دو سال سن دارد و دچار تب زیر 38 درجه سانتیگراد همراه با علائم سرماخوردگی است والدین می‌توانند برای کنترل تب از داروهای تب بر مانند استامینوفن استفاده کنند. هرگز به کودکان آسپیرین ندهید زیرا آسپرین ممکن است در کودکان باعث ایجاد سندروم ری گردد. سندروم ری یک بیماری نادر و بسیار جدی است که روی کبد و مغز کودک تاثیر می گذارد.
یکی دیگر از راهکارها برای پایین آوردن تب کودک استفاده از پاشویه و یا حوله مرطوب بر روی پیشانی کودک است. هرگز برای پاشویه کودک از آب سرد و یا آب حاوی الکل استفاده نکنید. روی کودک تب دار را زیاد نپوشانید و از یک روانداز نسبتاً نازک استفاده کنید. در صورتی که نوزاد دچار خشکی دهان و زبان شده باشد و یا ادرار کودک خیلی کم شده و یا از خوردن شیر امتناع می کند حتما سریعاً باید به پزشک مراجعه کنید. در کودکان بزرگتر در صورت بروز کم آبی بدن باید حتما کودک نزد پزشک برده شود. علائم کم آبی در کودکان می‌تواند شامل: عدم تمایل کودک به نوشیدن مایعات، میزان بسیار کم ادرار و عملکرد غیر طبیعی کودک باشد.
 
چه موقع باید به پزشک اطفال مراجعه شود؟
علاوه بر تب و کم آبی برخی علائم دیگر نیز نیازمند بررسی و مراجعه به پزشک هستند. در صورتی که سن کودک کمتر از یک سال باشد و فکر می کنید دچار علائم آنفولانزا شده و یا کودک به اندازه کافی شیر نمی خورد و ادرار نمی کند لازم است حتما کودک را نزد پزشک ببرید. علاوه بر این در صورت وجود ترشحات زرد یا سبز رنگ بینی، وجود هر کدام از علائم پس از 10 روز و یا وجود ترشحات در چشم کودک لازم است کودک را نزد پزشک ببرید. در صورت بروز علائم شدید بیماری، اشکال در تنفس و وجود راش های پوستی لازم است سریعا کودک را به مراکز درمانی منتقل کنید.

آیا سوپ مرغ واقعا برای سرماخوردگی کودکان مفید است؟
جواب این سوال بله است. تحقیقات نشان می دهند که سوپ مرغ باعث کاهش التهاب می‌شود. همچنین سوپ مرغ یک وعده غذایی مفید است و مانع از کم آبی بدن کودک می شود. بنابراین بهتر است در طول سرماخوردگی به کودک سوپ مرغ بدهید. بهتر است با استفاده از دستگاه بخور گرم یا سرد محیط را مرطوب نگه دارید تا احتقان و گرفتگی بینی کودک بهتر شود. مالیدن قطره منتول روی قفسه سینه کودک نیز می تواند به رقیق شدن ترشحات بینی و تنفس بهتر کودک در حین سرماخوردگی کمک کند. از اضافه کردن هر گونه دارویی داخل دستگاه بخور برای کودکان زیر دو سال به شدت بپرهیزید. در صورت التهاب اطراف و زیر بینی کودک به دلیل پاک کردن مداوم با دستمال می توانید آن ناحیه را با وازلین چرب کنید.
 
برای گلودرد و سرفه ناشی از سرماخوردگی کودک چه می توان کرد؟
اغلب اوقات سرما خوردگی در کودکان با گلو درد همراه است که ممکن است 4 تا 5 روز طول بکشد. برای بهبود نسبی گلودرد و سرفه در کودکان بالای دو سال می توانید نصف قاشق مرباخوری عسل را همراه با کمی آب لیموی تازه در یک لیوان آب ولرم مخلوط کرده به کودک بدهید. می توانید از چای بسیار کمرنگ به جای آب ولرم استفاده کنید. هرگز به کودکان زیر یک سال عسل ندهید زیرا مصرف عسل در کودکان زیر یک سال ممنوع است. در داروخانه ‌ها آبنبات های موجود است که می‌تواند به کاهش گلو درد کمک کند. می‌توان از این آبنبات ها در کودکان بالاتر از شش سال استفاده کرد تا گلو درد آن‌ها تسکین یابد. یکی دیگر از روش‌های بسیار موثر در کاهش گلو درد غرغره آب نمک رقیق است. یک قاشق چای خوری نمک را در یک لیوان آب ولرم حل کرده و به کودک بدهید تا غرغره کند البته این کار نیز فقط در کودکان بالای 6 سال که قادر به غرغره کردن هستند امکان پذیر است. لازم به ذکر است که گلودرد استرپتوکوکی حتما باید تحت درمان با آنتی‌بیوتیک مناسب قرار گیرد. بنابراین در صورت هر گونه گلودرد چرکی لازم است کودک حتما نزد پزشک برده شود تا داروی لازم برای وی تجویز گردد.